„Indywidualny” relatywizm interpretacji, stanowiący oczywistą domenę satyryków i manifestujący nieskrępowaną siłę ich humoru i wyobraźni, subtelnie miesza się z „ogólnym” relatywizmem naszych czasów, w których równoległe współistnienie wielu systemów wartości uznajemy już za naturalne.
Temat „rodzina” staje się więc nie tylko polem życzliwej obserwacji bliskich relacji codziennych. Część autorów poszerza go o humorystyczne refleksje na temat fundamentalnych modeli światopoglądowych. Stosunkowo liczna grupa artystów proponuje spojrzenie na rodzinę w szerszym kontekście, związanym z aktualnymi problemami i zjawiskami społecznymi (prawa kobiet, konieczność emigracji, kryzys instytucji kościoła). Powtarzający się w wielu pracach wątek samotności można, być może, powiązać z trudnym doświadczeniem wielomiesięcznej izolacji, wspólnym zapewne dla wielu autorów. Motyw ten można też uznać za element łączący temat „rodziny” z kolejną kategorią konkursową, („żart i satyra”), w której również licznie pojawiają się sarkastyczne odniesienia do bieżących ograniczeń sanitarnych, wirtualnej komunikacji, czy ogólne refleksje z obszaru vanitas.
Warto nadmienić, że aktywność wirusa nie pozostała bez wpływu również na przebieg konkursu, wymuszając – po raz pierwszy w historii Satyrykonu – konieczność przeprowadzenia obrad jury w formie zdalnej. Jakkolwiek organizatorzy, jak zwykle, w pełni stanęli na wysokości zadania, umożliwiając sprawną pracę on-line, większość jurorów przyznała, że brakowało im fizycznego kontaktu z nadesłanymi pracami i możliwości prowadzenia rozmowy w formie bezpośredniego, osobistego spotkania.
Konieczność wyboru zaledwie 11 nagrodzonych i wyróżnionych spośród ponad 3 tysięcy nadesłanych prac postawiła jury przed wyjątkowo trudnym zadaniem. Trudność wynikała, rzecz jasna, nie tylko ze znacznej liczby, ale przede wszystkim z różnorodności i wysokiej jakości prac. Ostateczna lista nagród i wyróżnień, będąca rezultatem wieloetapowych głosowań i intensywnej dyskusji, jest wyrazem wspólnie wypracowanego stanowiska jury, choć, siłą rzeczy, nie wyczerpuje liczby zaskakujących i prezentujących oryginalne walory graficzne rozwiązań, które zwróciły uwagę jurorów.
Szczegółowe komentowanie satyry właściwie mija się z celem. Humor sam jest formą komentarza, umiejętnością budowania skojarzeń i formułowania śmiałych wniosków.
Dlatego w tym miejscu ograniczę się do szczerych gratulacji dla tegorocznych laureatów, a także dla wszystkich uczestników konkursu, których tym razem nie zdołano nagrodzić, a którzy wzbudzili u odbiorców bezcenne poczucie pogodnego dystansu do trudnej rzeczywistości.
Pozostaje mi jeszcze serdecznie podziękować organizatorom Satyrykonu za zaproszenie do przewodniczenia tegorocznym obradom, a członkom jury za poważne podejście do wszystkich nadesłanych żartów, wysoką kulturę i merytoryczną dyskusję.
Serdecznie podziękowania należą się także, a właściwie przede wszystkim, wielopokoleniowej rodzinie uczestników Satyrykonu, połączonej rodzajem duchowego pokrewieństwa, jakim niewątpliwie jest poczucie humoru.
Bogna Otto – Węgrzyn
***
MIĘDZYNARODOWA WYSTAWA SATYRYKON – LEGNICA 2021
czerwiec – sierpień 2021
Akademia Rycerska
Wystawę tworzą prace nadesłane na tegoroczny konkurs rysunków satyrycznych, którego tematem wiodącym była „Rodzina”, natomiast drugą kategorię tradycyjnie stanowił „Żart i satyra”.
KATALOG: Satyrykon Katalog 2021
WIRTUALNE ZWIEDZANIE: https://youtu.be/wyIQWwTrdDg
