NIE TYLKO NÓŻKI! Kabarety i rewie dwudziestolecia międzywojennego w Polsce – Teatr H. Modrzejewskiej w Legnicy
czas trwania: 14 czerwca – 2 września 2022
Prezentowana wystawa służy przypomnieniu twórczości kabaretowej dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Kanwą narracji są fragmenty tekstów Juliana Tuwima, Mariana Hemara, Andrzeja Własta i innych autorów, wybrane według klucza odniesień do rzeczywistości społecznej, obyczajowej, kulturalnej i politycznej. Z popularnej rozrywki, z którą zawsze kojarzony był kabaret i rewia, przenosimy akcent na inny, satyryczny aspekt działalności twórców kabaretowych. Odejście od najbardziej znanych przebojów piosenki pozwala wydobyć niezauważane dotąd walory i znaczenie tekstów podawanych nie ze scen teatralnych, a ze „scenek” i „nadscenek”. Stąd również tytuł „Nie tylko nóżki!”, mający na celu zerwanie z infantylizacją kabaretu i rewii oraz niesprawiedliwą oceną jakości kabaretowej produkcji. Wachlarz tematów, które brali na warsztat autorzy piosenek i wierszyków, obejmował frywolne żarty, komentarze na temat kobiecej urody, mody i charakterów reprezentantek płci pięknej (często w stereotypowym ujęciu), kawiarniane flirty, plotki i ploteczki, dansingowe podboje, burzliwe romanse, marzenia o sławie i pieniądzach, jak również celne, i często mało „rozrywkowe”, spostrzeżenia na temat przemian obyczajowych, życia codziennego, problemów rodzinnych, biedy, życia ulicy, patologii społecznych, i wreszcie polityki – krajowej i zagranicznej, w tym zjawiska antysemityzmu. Wszystkie te wątki znalazły swój wyraz w rysunkach satyrycznych – tych drukowanych w prasie, jak i tych niepublikowanych. Zestawiamy je zatem z tekstami, by służyły za zwierciadło, jak na satyrę przystało. Wśród autorów są nazwiska znakomitych przedstawicieli gatunku, m.in. Jerzego Zaruby, Eryka Lipińskiego, Bronisława Wojciecha Linkego, Mendla Reifa, Anny Gosławskiej-Lipińskiej „Ha-Gi”.
Chcąc przypomnieć najważniejszych aktorów kabaretowych – m.in. Eugeniusza Bodo, Mirę Zimińską, Zulę Pogorzelską, Hankę Ordonównę, Adolfa Dymszę, Lodę Halamę, Fryderyka Járosy’ego, Kazimierza Krukowskiego, prezentujemy ich fotograficzne wizerunki. Dla przypomnienia, jaką siłę oddziaływania na wyobraźnię masową miały kabaret i rewia, przypominamy filmy i piosenki z lat 20. i 30. – nie tylko posiłkujące się estetyką „lekkiej muzy”, ale w których wątek kabaretowy jest jednym z ważniejszych. Żeby poczuć atmosferę życia kabaretowo-kawiarnianego, pokazujemy jedne z najciekawszych projektów okładek nut i programów kabaretowych, przytaczamy recenzje prasowe, m.in. samego Tadeusza Boya-Żeleńskiego, oraz teksty parodystyczne i autoparodystyczne wskazujące na ogromny dystans autorów i wykonawców do siebie i sztuki w ogóle. Zatem śmiejmy się z nimi! „Kto wie, czy świat potrwa jeszcze trzy tygodnie?”.
